Վիսկիի համային աշխարհը՝ բացահայտեք յուրահատուկ նոտաները և բուրմունքը

Վիսկին աշխարհում ամենահայտնի և բազմաշերտ ոգելից խմիչքներից է։  Այն ոչ միայն հնեցված ալկոհոլ է, այլև մշակույթի, պատմության ու բնության համերի համադրություն։ Յուրաքանչյուր կում պատմում է իր պատմությունը և հիշեցնում մեզ ծխամշակված փայտի, վանիլի, համեմունքների և նույնիսկ ծովի ալիքի բույրը։ Ստորև կանդրադառնանք վիսկիի համային աշխարհին, բաղադրությանը, նոտաներին։ Իսկ վերջում, կհուշենք, թե ինչպես վիսկի պատվիրել։

Վիսկիի ծագումն ու պատմությունը

Վիսկիի արմատները սկիզբ են առնում Իռլանդիայի և Շոտլանդիայի դարավոր պատմության խորքերից։ Այստեղ այս խմիչքը հայտնի էր որպես «կյանքի ջուր» (uisge beatha) և հիմնականում օգտագործվում էր բժշկական նպատակներով։ Ժամանակի ընթացքում այն զարգացավ, հարստացավ և դարձավ այն, ինչ մենք ճանաչում ենք այսօր՝ բազմաշերտ ու հարուստ խմիչք։

Գոյություն ունի նաև հայկական վիսկի, որը նույնպես ճանաչված է և իր բաղադրության մեջ պարունակում է տեղական բաղադրիչներ, բարձրորակ ջուր ու արևային կլիմա։

Վիսկիի բաղադրությունը և պատրաստման գործընթացը

Վիսկին, որին հաճախ անվանում են «հարուստ համերի ոգելից պատմություն», ունի բավականին պարզ, սակայն նուրբ համադրված բաղադրություն՝ հացահատիկ, ջուր և խմորիչ։ Հենց այս երեք հիմնական տարրերի համադրությամբ էլ հնարավոր է ստանալ համի և բույրի հազարավոր տարբերակներ՝ կախված օգտագործվող հումքից, արտադրման տեխնոլոգիայից և հնեցման միջավայրից։

Պատրաստման գործընթացը՝

• Խմորում։ Ընտրված հացահատիկը (ամենահաճախը գարի, եգիպտացորեն, տարեկան կամ ցորեն) աղացվում է և խառնվում մաքուր ջրի ու խմորիչի հետ։ Այս գործընթացում խմորիչը շաքարը վերափոխում է ալկոհոլի և ստացվում է քաղցուն, ուժեղ հիմք հետագա փուլերի համար։
• Թորում։ Ստացված հեղուկը երկու կամ ավելի փուլով թորում են՝ պղնձե կամ չժանգոտվող պողպատե թորման սարքավորումներում։ Թորման նպատակն է առանձնացնել սպիրտը և նուրբ ձևով մաքրել այն՝ հանելով անցանկալի նյութերը՝ պահպանելով միայն լավագույն համի ու բույրի բաղադրիչները։
• Հնեցում։ Սա վիսկիի հոգին է։ Թորած սպիրտը զգուշորեն լցվում է ընտրված փայտե տակառների մեջ՝ սովորաբար կաղնուց պատրաստված։ Հնեցումը տևում է երեքից մինչ տասնամյակներ։ Այդ ընթացքում սպիրտը շփվում է տակառի փայտի հետ, ընդունում նրա նոտաները, գույնը և բարդությունը։ Օգտագործված տակառների տեսակը (օրինակ՝ երբ այդ տակառի մեջ նաև պահվել է շերի, ռոմ կամ բուրբոն) խիստ ազդում է վիսկիի վերջնական համի, բույրի և նույնիսկ մարմնի վրա։

Վիսկիի արտադրության գործընթացում կարևոր են բոլոր քայլերը, սակայն հենց հնեցման գործընթացն է վիսկին դարձնում վիսկի։

Վիսկիի համային նոտաները

• Ծխային և փայտային նոտաներ՝ սովորաբար բնորոշ շոտլանդական վիսկիին, հատկապես՝ Islay շրջանից։

• Վանիլային ու կարամելային նրբերանգներ՝ հաճախ հանդիպում են ամերիկյան բուրբոններում։
• Մրգային ու սփռված բույրեր՝ բալ, սալոր, դեղձ՝ առավելապես իռլանդական և ճապոնական վիսկիներում։
• Համեմունքներ և ընդեղեն՝ դարչին, մեխակ, նուշ կամ պեկան։
• Ծովային բույրեր՝ աղի հպում, որը գալիս է վիսկիի հնեցումից ափամերձ շրջաններում։

Վիսկիի հմուտ և փորձառու սիրահարները կարող են նույն շշում զգալ միաժամանակ տարբեր շերտեր։ Հենց այսպես էլ հասարակ խմիչքը վերածվում է իսկական համային փորձառության։

Ինչպես համադրել վիսկին

Վիսկին ինքնին ուժեղ, խորքային և բարդ ըմպելիք է և կարող է տրամադրել ամբողջական համային փորձառություն։ Սակայն, կախված, թե ինչպես եք ըմպում խմիչքը, կարող եք բացահայտել վիսկիի նոր կողմեր։

• Մաքուր վիճակում՝ լավագույն տարբերակն է հնեցված վիսկիների համար, հատկապես, եթե ցանկանում եք զգալ դրա ամբողջական կառուցվածքը։ Սենյակային ջերմաստիճանը թույլ է տալիս վիսկիի բոլոր շերտերին բացվել՝ առանց խանգարող գործոնների։
• Սառույցով, եթե նախընտրում եք ավելի թեթև և սառեցված տարբերակ, սառույցի մի քանի խորանարդ կարող է կոտրել խմիչքի սրությունը և այն դարձնել ավելի մեղմ՝ հատկապես սկսնակների համար։
• Կաթիլ ջրով՝ մի քանի կաթիլ մաքուր ջուր, հատկապես ալկոհոլային ավելի բարձր մակարդակ ունեցող վիսկիների դեպքում, օգնում է բացել բուրմունքի փակ շերտերը և բացահայտել այն համային նրբերանգները, որոնք երբեմն սուր ալկոհոլը թաքցնում է։

Բացի ըմնպելու ձևերից, վիսկին կարող է հիանալի կերպով համադրվել տարբեր ուտեստների հետ՝

• Սև շոկոլադ և չոր մրգեր՝ ընդգծում են վիսկիի կարամելային ու համեմունքային նոտաները։
• Համեմված պանիրներ՝ ինչպես բլյու չիզը կամ հին պարմեզանը՝ ստեղծելով համային հակադրություն։
• Սթեյք կամ ապխտած միս՝ հատկապես ծխեցրած վիսկիների համար, որոնք հրաշալի համադրվում են մսային հարուստ համերի հետ։

Վիսկին սիրված է նաև ալկոհոլային կոկտեյլների սիրահարների կողմից և շատերն են նախընտրում վիսկի գնել հենց այս նպատակով։ Այն կատարյալ հիմք է դասական խմիչքների համար, ինչպիսիք են Old Fashioned, Manhattan, կամ Whiskey Sour, որտեղ վիսկին պահպանում է իր ուժեղ անհատականությունը՝ միաժամանակ համադրվելով շաքարավազի, բիտերի կամ թթու նոտաների հետ։

Վիսկի պատվիրել կարող եք Վինո Վինո մասնագիտացված խանութ սրահից, որտեղ յուրաքանչյուր խմիչք պահպանվում է անհատական մոտեցմամբ։ Խմիչքը ձեռք բերել կարող եք երկու տարբերակով՝ պատվիրելով կամ այցելելով Վինո Վինոյի խանութ սրահներից որևէ մեկը։